29 Ekim 2012 Pazartesi

VOLEYBOLUN TARİHSEL GELİŞİMİ


Voleybol ilk olarak 1895 yılında beden eğitimi öğretmeni olan William C.MORGAN tarafından Kuzey Amerika'nın Holyeke'da kentinde bulunmuştur (1).
W.C.MORGAN bu sporu Y.M.C.A.'daki (Hristiyan Gençler Birliği) iş adamlarına fazla yorucu olmayan ve sakatlanmalara yol açmayan, eğlendirici bir oyun tasarlarken bulmuştur. Morgan tenis oynanan alanda fileyi yerden 1.80-1.90 cm. yukarıya kaldırmış ve ikiye bölünen alana iş adamlarını karşı karşıya geçirerek, basketbol topunun iç lastiğinden oluşturduğu top ile iş adamlarından bu topu ellerini kullanarak karşı alana atıp yere değdirmelerini istemiştir. (2).
Kısa sürede benimsenen ve sevilen bu oyuna Mintonette ismi verilmiştir. Oyunu çok beğenen Amerikalı profesör Alfred Halsted 1896'da bu oyunun adını tenisteki vole vuruşundan esinlenerek "volley ball" olarak değiştirilmesini önermiş ve önerisi hemen benimsenmiştir (3).

Oyunu çok seven ve oynayan Dr. Frank Wood ile itfaiye şefi olan John Lyneh, Morgan ile bir araya gelerek, bu oyuna kurallar koyarak oynanmasını kararlaştırdılar ve ilk oyun kurallarını belirlediler. 1897 yılında bu kurallar ile ilk kez Sprigfield Kolejinde beşer kişilik takımlarla ilk maç oynandı ve bu kurallar J.Y.Cameron tarafından kaleme alındı (3).
Voleybolun Dünyadaki gelişimi ve büyümesinde Y.M.C.A. derneklerinin büyük katkısı olmuştur. 1910 yılında Filipinler'e giden Misyoner Elwood S.Brown, bu sporu tanıtmakla kalmayıp, üç yıl sonra 1913 yılında yapılmasına öncülük ettiği Manila Uzak Asya Oyunları'nda voleybolun da yer almasını sağladı.
Eğlence sporu özelliğinde olan voleybol sporu; Filipinler'deki oyunlarda hücum vuruşunun yapılmasıyla yeni bir şekil aldı. Daha önceleri parmaklarla ve avuçlayarak oynanan voleybol sporu, turnuvaya Filipinler'in iç bölgelerinden gelen ormancılardan kurulu bir takımın, oldukça alçak olan filenin önüne koydukları iri yarı ve uzun boylu oyuncularının kendisine yüksekçe atılan topa birkaç adımda sıçrayarak kuvvetlice vurması sonucunda voleybol yeni bir karakter kazanıyordu. Bu hareket karşısında şaşıran organizatörler, bu vuruşu A.B.D.'deki Y.M.C.A. derneklerine durumu bildirdiler. Gelen yazıda kurallar dışında her hareketin mümkün olduğu ve bir yasaklamanın olmadığı bildirildi. Çin ve Filipinler'in katıldığı bu oyunlarda voleybol oyuncu sayısı 16 kişiden oluşmakta idi.

Hücum hareketinin voleybola girmesi; bugüne kadar oynanan voleybol tarzına ışık tutması, 1913 tarihini bugünkü voleybolun doğuşu olarak kabul görmesine neden olmuştur. 1916 yılında Amerika'da ilk voleybol oyun kuralları kitabı yayınlanmıştır.
1917 yılında 2.13 m. olan file yüksekliği 2.43 m.'ye yükseltildi. 1918 yılında ise oyuncu sayısı 6 kişi ile sınırlandı (4). 1921 yılında pozisyon dönüşü (position rotation) konuldu ve 12 oyuncu sistemi kabul edildi. İlk resmi voleybol şampiyonaları 1922 yılında Amerika ve Kanada'da yapıldı. 1928 yılında ise Amerika Birleşik Devletleri, Voleybol Birliği'nin kurulmasına öncülük etti. 1927 yılında düzenlenen Uzak Doğu Asya Oyunları'nda 9 oyunculu sistem geçerli oldu (1).
1929 yılında topu kullanma sayısı 3 vuruş ile sınırlandırıldı.1947 yılında 14 ülke temsilcisi Paris'te FIVB Dünya Organizasyonu'nu kurdular. Fransa'dan Mr. Paul Libaud başkanlığa seçildi. Bu federasyonun ilk aktivitesi uluslararası kuralların düzenlenmesi oldu. Alınan en önemli kararlardan birisi de voleybol sporunun olimpiyat oyunlarına alınması olmuştur. Voleybol sporunun ilk uluslararası maçı; Prag'da Çekoslovakya ile Fransa arasında 27 Ağustos 1947 yılında oynanmıştır. 1948 yılında ilk erkekler Avrupa Şampiyonası Roma'da yapıldı (6 takım). Şampiyon Çekoslovakya oldu. Yine bu yıl 3 m. çizgisi voleybol alanına dahil edildi (5). 1949'da ilk Dünya Şampiyonası Çekoslovakya'nın Prag kentinde yapıldı. Birinciliği Çekoslovakya, ikinciliği Sovyetler Birliği kazandı. Sovyetler Birliği bu şampiyonada ilk kez ön alanda 3 hücumcu kullandı.
Günümüzde oldukça yoğun bir şekilde kullanılan smaç servis ilk kez 1950 yılında Santa Monika'da Tom Vogelsang isimli oyuncu tarafından kullanılmıştır. 1951 yılında getirilen kural ile; arka alan oyuncusunun, hücum vuruşu yapmasına, hareketine arka alandan başlamak kaydıyla olanak tanındı. 1952 yılında Moskova'da yapılan Dünya Şampiyonası'nı Bayanlarda ve Erkeklerde Sovyetler Birliği kazandı.
1956 yılındaki bayanlar ve erkekler Dünya Şampiyonası, Paris'te yapıldı ve birinciliği Erkeklerde Çekoslovakya, Bayanlarda ise Sovyetler Birliği kazandı.

                                                 
                                                                                         ÜMRAN HACIHASANOĞLU
                                                                            MUHASEBE VE VERGİ UYGULAMALARI
                                                                                          B123202014
                                                                                          BİRİNCİ ÖĞRETİM